กัมมันตภาพรังสีและพลังงานนิวเคลียร์

กัมมันตภาพรังสี

รังสี(Radiation)คือพลังงานที่แผ่ออกมาจากต้นกำเนิดในรูปของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า หรือในลักษณะของอนุภาค กัมมันตภาพรังสีเป็นธาตุที่ไม่อยู่ในสภาพสเถียรมีการเปลี่ยนแปลงภายในนิวเคลียสตลอดเวลา

• รังสีในลักษณะของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า(Electromagnetic Radiation)ประกอบด้วย คลื่นวิทยุ(เสียง)ไมโครเวฟ อินฟาเรด แสงสว่าง อัลตราไวโอเลต รังสีเอกซ์ รังสีแกมมา และรังสีคอสมิค
• รังสีที่เป็นกระแสของอนุภาคความเร็วสูง(Sub-atomic Particle Radiation)ประกอบด้วย แอลฟา(a) เบตา(b)และ นิวตรอน(n)

เราอาจจำแนก รังสี ตามความสามารถในการเกิดอันตรกิริยาต่างๆ(Interaction)กับสสารได้ 2แบบ คือ

• 1. รังสีที่ไม่ก่อให้เกิดไอออน(Non-Ionizing Radiation) เช่น คลื่นวิทยุ(เสียง) ไมโครเวฟ อินฟาเรด แสงสว่าง และอัลตราไวโอเลต
• 2. รังสีที่ก่อให้เกิดไอออน(Ionizing Radiation) เช่น รังสีเอกซ์ รังสีแกมมา รังสีคอสมิค แอลฟา เบตา และ นิวตรอน เป็นต้น

ในที่นี้ขอกล่าวถึงเฉพาะรังสีที่ก่อให้เกิดไอออน ซึ่งเกิดได้ 3 กรณี

• 1. เกิดจากสารกัมมันตรังสีสลายตัว (ได้แก่ รังสี แกมมา เบตา แอลฟา และรังสีเอกซ์)
• 2. เกิดจากปฏิกิริยานิวเคลียร์ (ได้แก่ รังสี แกมมา เบตา แอลฟาและนิวตรอน)
• 3. เกิดจากการเปลี่ยนแปลงวงโคจรอิเล็กตรอนของนิวเคลียส (ได้แก่ กรณีของรังสีเอกซ์)
• 4. เกิดจากต้นกำเนิดรังสีนอกโลก (ได้แก่ กรณีของรังสีคอสมิก)

รังสีที่ก่อให้เกิดไอออนดังกล่าวจะเกิดขึ้นและอยู่ล้อมรอบมนุษย์ตลอดเวลา ซึ่งอาจจะมีมากบ้างหรือน้อยบ้างนั้น ขึ้นอยู่กับสถานที่ และลักษณะ การปฏิบัติงานต่างๆกัน

ผลของรังสีต่อสิ่งมีชีวิต

เนื่องจากรังสีเป็นพลังงานรูปแบบหนึ่ง ดังนั้นเมื่อกระทบวัสดุต่างๆ และสิ่งที่มีชีวิต ก็ย่อมเกิดผลกระทบขึ้นได้ซึ่งขึ้นอยู่กับปัจจัย หลายอย่าง ได้แก่ ชนิดของ รังสี พลังงานของรังสี ปริมาณของรังสี และชนิดของอวัยวะที่รังสีตกกระทบ